Türkiye’de insanları enfekte edebilen ‘kene kaynaklı’ yeni bir bakteri görüldü

Beykozlu

New member
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun, Türkiye’de insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni bir bakteri görüldüğünü söylemiş oldu.

Orkun, kene kaynaklı patojenler ve sebep olduğu hastalıkların küresel manada insan ve hayvan sıhhatini önemli derecede tehdit ettiğini belirtti. Artan moleküler teknikler yardımıyla kene kaynaklı patojenlere sebep olan yeni tiplerin ortaya çıktığını tabir eden Orkun, bilhassa Anadolu’da orman içi bölge olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki fazlaca çeşitli geçiş zonlarını içine alan ve yarı kurak step coğrafya olan Kırşehir’de son bulan bir alanda kene kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya yönelik saha ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.

“Bu önemli derecede değerli bir sayı ve bunların hiç biri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupa’da yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın en kıymetli vektörü olan Ixodes Ricinus keneçeşidinin naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ ismi altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’de daha evvel varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu tıp, Avrupa’da insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en kıymetli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupa’nın üzerinde en epey çalıştığı kene cinsidir. Bizim ülkemizde bilhassa Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’da baskın bir tıp.”

“Sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabiliyor”

Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, “Eskiden bilhassa immün sistemi zayıf yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS üzere hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Lakin son senelerda Avrupa’daki olaylara baktığımızda, immün sistemi çok yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta bilhassa birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise mevte varabilecek sonuçlara niye olduğu bildiriliyor” dedi.

Bu cinsin sebep olduğu hastalığın fazlaca akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, şu tabirleri kullandı:

“Ülkemizde bu patojen maalesef birfazlaca rutin teşhis sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Lakin gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken teşhis hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız fazlaca zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde hayli durulması gereken patojenlerdir.”

Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene çeşidinin yüksek neme gereksinim duyduğuna işaret eden Orkun, “Bu çeşidi yalnızca kırsal bölümlerde değil bilhassa içerisinde orman ihtiva eden vilayet içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz” dedi.

“Bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar küçük”

Bu kene çeşidinin İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu tıbbın insanları çoğunlukla enfekte ettiğini lisana getirdi.

Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak emsal coğrafik noktalarda erken ikaz sistemlerinin oluşturulması gerektiğini lisana getiren Orkun, şu biçimde devam etti:

“İki yıl evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ kaygısı ile bu tipe ve taşıdıkları patojenlere mahsus bir projeyi Sıhhat Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002’de hiç bilmediğimiz bir biçimde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kenekaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta mümkünlük olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu çeşitle ilgili bölgesel dataları almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.

İnsanlar kendisine tutunduğunda bu cins keneyi genelde bakılırsamiyor zira bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, hayli küçük. Beşerler birden fazla vakit fark edemiyor. Başkası çarçabuk fark edilebilir lakin bu tipi fark etmek sıkıntı olduğundan, insanların bedenlerini fazlaca ayrıntılı aramaları gerekiyor.”
(AA)
 
Üst