Beykozlu
New member
TMMOB Besin Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İdare Konseyi, besin zehirlenmelerine dikkati çekti; toplu beslenmeyi gerçekleştiren mutfak işletmeciliği biroldukca sistemi içine alan ve her basamakta denetim gerektiren bir müddetç olduğunu belirten bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, “Bakanlık bünyesinde besin mühendisi istihdamı artırılmalı ve Odamızın Bakanlık yetkilileri ve Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Konseyi ile değişik vakit içinderda görüşüp paylaştığı ‘Yetkilendirilmiş Besin Danışmanlığı Projesi’ acil olarak hayata geçirilmelidir” daveti yapıldı.
Açıklama metni şöyleki:
Son senelerda çalışan insan sayısı, süratli kentleşme, okul ve şirket sayısının artışı üzere demografik etkenlerle toplu beslenme hizmetlerine talep artmıştır. Her gün; sanayi kuruluşlarında, fabrikalarda, küçük ve orta ölçekli işletmelerde, kamu kuruluşlarında, hastanelerde ve okullarda bulunan milyonlarca kişi toplu yemek firmaları vasıtasıyla yemek yemektedir. Beslenme hizmetini, Kurumların bir kısmı kendi üretim yaparak karşılarken, kalan epeyce sayıdaki kurum da satın alma yoluyla yemek üreticisi şirketlerden yerinde yemek üretimi yahut taşıma yemek alarak karşılamaktadır. Sonuç olarak epeyce sayıda toplu yemek üretimi yapan şirket piyasada yerini almıştır. Her üç durumda da üretimin/hizmetin sağlanmasında göz gerisi edilmemesi gereken biroldukca kriter vardır. Bunların en başında, tabi ki inançlı ve sağlıklı besin üretimi gelmektedir.
Yemek hizmeti alan bu kurumların bir kısmında; ne yazık ki birinci ve şayet olmazsa olmaz kriter fiyat olarak düşünülmekte, hizmet alımı buna nazaran belirlenmektedir. Kaliteli ve hijyenik şartlarda üretim yapmayan birfazlaca yemek firması ise, düşük fiyatlarla yemek yemek isteyen bu firmalara yönelik hizmet verdiği için; kayıt dışı, merdiven altı, kalitesiz, sıhhatsiz ve hijyenik olmayan şartlarda üretilen, gramajı düşük ve bol karbonhidratlı menüler ile bir epey çalışanın sıhhatini tehdit etmekte ve yetersiz beslenmelerine niye olmaktalar. Yemek hizmetinin verilmesi için bir işletmenin sahip olması ve sağlaması gereken kaidelerin, hizmet alımı yapanların “fiyat politikaları” sebebiyle, ikinci ya da üçüncü plana atılmasının yahut görmezden gelinmesinin önlenmesi toplum sıhhatinin korunması açısından gereklidir.
Toplu beslenmeyi gerçekleştiren mutfak işletmeciliği birfazlaca sistemi içine alan ve her basamakta denetim gerektiren bir müddetçtir. En son elde edilen eser yemek üzere görünse de sistemin kapsamı eser ile birlikte; kaliteli hammadde alımı, uygun depolama kaideleri, uygun ekipman kullanması, sağlıklı ve uygun şartlarda sürece ve sunum, eğitimli çalışanın çalıştırılması biçimde gerçekleştirilmektir. Fakat gerekli şartları sağlayan mutfaklarda kaliteli ve inançlı yemek üretimi yapılabilir ve tüketime sunulabilir.
Yemek hizmeti verilmesinde;
* Uygun menü tipinin ve çeşitliliğin belirlenmesi,
* Günlük alınması gereken kalori ve besin kıymetlerine dikkat edilmesi,
* Yerinde üretim yapılması, taşıma yemek sunulan hizmetin büyüklüğü dikkate alınarak dağıtım noktalarında besin mühendislerinin istihdam edilmesi,
* Kendi yemeğini kendi üreten yerlerde gerekli kontrol sistemlerinin kurulması,
* Hizmet alınacak firmaların işletme kayıt evraklarına haiz olması,
* Taşıma yemek üreten merkez mutfakların çalıştırılması/istihdamı mecburî işçi bulundurması,
Birinci evvel gelen kurallar olmalıdır. Ve lakin bu kaide sağlandıktan daha sonra fiyat siyaseti devreye sokulmalıdır.
Fiyatı evvelinde belirlenmiş ve neredeyse değiştirilemez bir hizmet alımı süreciyle, sayılan bu kurallar daha en başta göz gerisi edilmektedir. Bu sebeple de bunları sağlayan firmaların meblağları yüksek bulunup koşulların tamamını sağlamayan firmalar tercih edilmektedir. Bunun ardından de kâfi ve uygun hizmeti alamama ve ne yazık ki en sonunda da zehirlenme olaylarıyla karşı karşıya kalınmaktadır.
Hazır yemek kesimi besin enflasyonundaki artışlardan en epey etkilenen dalların başında geliyor. Ürettiği eser neredeyse büsbütün günlük tüketilen bir bölümün artık neredeyse saat başı değişen fiyatlarla çalışabilmesi her geçen gün giderek zorlaşıyor. Hem besin hem besin dışı hammaddedeki dalgalanmalar, dövize bağlı artışlar, taşıma maliyetlerinin yüksek olması mutabakatlarını genelde yıllık yapan dalın belini büküyor. Alış fiyatlarını esere bakılırsa aşikâr dönemlerle mutabakatlara bağlayan işletmeler şu an bu fiyat karmaşası yüzünden kimi eserlerde günlük hatta saatlik fiyat alma noktasına gelmiş durumda. Keza birebir biçimde bu vakte kadar ekseriyetle yıllık belirlenen satış fiyatlarını şu anda 6 aylık dönemlere çekerek ayakta kalmaya çalışıyorlar ki aslında bu bile uzun mühlet. Mevcut durumda 3 aylık olması en doğrusu. Lakin bu biçimde bir uygulamanın gerçekçi ve sürdürebilir. Bilhassa finansman gücü yüksek olmayan ve Türkiye’de her dalda olduğu üzere hazır yemekte de çoğunluğu oluşturan kobilerin birden fazla bu koşullara uzun müddet dayanamayacaktır. Kapanan bir işletme ekonomik kayıp ve birlikteinde biroldukca insanı da işsiz kalması demektir. Ve mevzu bir daha sosyoekonomik bir boyuta evrilmektedir. Tarım mamüllerinde üretimin düşmesi, paramız var ki ithal ediyoruz mantığıyla hareket edilmesi, iklim değişikliği, global ısınma ve en son da covid 19 pandemisi ziraî hammaddenin hatta ambalaj hususlarının de kimi bazı ulaşılamaz hale gelmesine niye olmakta ve kimi vakit hazır yemek üretiminde temel hammadde sayılabilecek mamüllerin bulunamamasına kadar varmaktadır. Burada iş bir daha en başta öz kaynaklarımıza dönmekten ve 83 milyona yetecek ziraî üretimi sağlayabilecekken ithalat çıkmasına sürüklenen bölümü, çiftçiyi ve aile işletmelerini desteklemekten geçmektedir. Taban fiyattaki artış kaynaklı artan personellik maliyetleri direkt olarak satılan yemek fiyatını etkileyecektir.
Yemek hizmeti yalnızca karın doyurmak değil bir insanın sağlıklı beslenmesini ve inançlı besine ulaşmasını sağlamak demektir. Yalnızca fiyat siyaseti üzerinden gidilmemesi ve şayet olmazsa olmaz koşulları sağlamayan firmanın tercih edilmemesi hem bu usul firmaları olumlu istikamette değişime zorlayacak birebir vakitte toplumsal bir şuurun oluşmasını sağlayarak toplum sıhhatine katkı verecektir.
Toplumların ömürlerinde, halk sıhhatinin korunmasının ve besin güvenliğinin ehemmiyeti açıktır. Besin güvenliğine ayrılmayan kaynaklar, sıhhat masraflarına ayrılmak zorunda kalınmaktadır. Besin güvenliğinin sağlanabilmesi için de gerek özel kesimde gerekse kamuda Besin Mühendisi istihdamının arttırılması değerlidir. birebir vakitte kontroller de bir başka değerli nokta. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın daha fazla kontrol yapması gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı 2021 Faaliyet Raporu datalarını incelediğimizde Bakanlıkta misyonlu besin kontrolörü sayısının 7245 olduğu, mevcut takım ile ülke genelinde 1 milyon 378 bin 185 kontrol yapıldığını, 14.353 işletmeye idari para cezası kesildiğini ve yalnızca 146’sı için savcılığa cürüm duyusunda bulunulduğunu gorebiliriz. Ülkemizde 31.12.2021 tarihi itibariyle toplam 718.003 besin işletmesi bulunmaktadır. Bu işletmelerin 13.415 adedi onay kapsamında, 704.588 adedi ise kayıt kapsamında bulunmaktadır. Kayıtlı işletmelerin 81.904’ü üretim yeri, 344.759’u satış yeri, 277.925’i toplu tüketim yeridir. Bu datalara göre mevcut takım ile her işletmenin ortalama 1 kere denetlendiği görülmektedir. Elbet ki halk sıhhati ve besin güvenliği, işletme başı yılda ortalama bir sefer yapılan kontrolle sağlanamaz. Bu vesile ile bir sefer daha yenidenlıyoruz; Bakanlık bünyesinde besin mühendisi istihdamı artırılmalı ve Odamızın Bakanlık yetkilileri ve Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Konseyi ile değişik vakit içinderda görüşüp paylaştığı “Yetkilendirilmiş Besin Danışmanlığı Projesi” acil olarak hayata geçirilmelidir.
Açıklamada, “Bakanlık bünyesinde besin mühendisi istihdamı artırılmalı ve Odamızın Bakanlık yetkilileri ve Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Konseyi ile değişik vakit içinderda görüşüp paylaştığı ‘Yetkilendirilmiş Besin Danışmanlığı Projesi’ acil olarak hayata geçirilmelidir” daveti yapıldı.
Açıklama metni şöyleki:
Son senelerda çalışan insan sayısı, süratli kentleşme, okul ve şirket sayısının artışı üzere demografik etkenlerle toplu beslenme hizmetlerine talep artmıştır. Her gün; sanayi kuruluşlarında, fabrikalarda, küçük ve orta ölçekli işletmelerde, kamu kuruluşlarında, hastanelerde ve okullarda bulunan milyonlarca kişi toplu yemek firmaları vasıtasıyla yemek yemektedir. Beslenme hizmetini, Kurumların bir kısmı kendi üretim yaparak karşılarken, kalan epeyce sayıdaki kurum da satın alma yoluyla yemek üreticisi şirketlerden yerinde yemek üretimi yahut taşıma yemek alarak karşılamaktadır. Sonuç olarak epeyce sayıda toplu yemek üretimi yapan şirket piyasada yerini almıştır. Her üç durumda da üretimin/hizmetin sağlanmasında göz gerisi edilmemesi gereken biroldukca kriter vardır. Bunların en başında, tabi ki inançlı ve sağlıklı besin üretimi gelmektedir.
Yemek hizmeti alan bu kurumların bir kısmında; ne yazık ki birinci ve şayet olmazsa olmaz kriter fiyat olarak düşünülmekte, hizmet alımı buna nazaran belirlenmektedir. Kaliteli ve hijyenik şartlarda üretim yapmayan birfazlaca yemek firması ise, düşük fiyatlarla yemek yemek isteyen bu firmalara yönelik hizmet verdiği için; kayıt dışı, merdiven altı, kalitesiz, sıhhatsiz ve hijyenik olmayan şartlarda üretilen, gramajı düşük ve bol karbonhidratlı menüler ile bir epey çalışanın sıhhatini tehdit etmekte ve yetersiz beslenmelerine niye olmaktalar. Yemek hizmetinin verilmesi için bir işletmenin sahip olması ve sağlaması gereken kaidelerin, hizmet alımı yapanların “fiyat politikaları” sebebiyle, ikinci ya da üçüncü plana atılmasının yahut görmezden gelinmesinin önlenmesi toplum sıhhatinin korunması açısından gereklidir.
Toplu beslenmeyi gerçekleştiren mutfak işletmeciliği birfazlaca sistemi içine alan ve her basamakta denetim gerektiren bir müddetçtir. En son elde edilen eser yemek üzere görünse de sistemin kapsamı eser ile birlikte; kaliteli hammadde alımı, uygun depolama kaideleri, uygun ekipman kullanması, sağlıklı ve uygun şartlarda sürece ve sunum, eğitimli çalışanın çalıştırılması biçimde gerçekleştirilmektir. Fakat gerekli şartları sağlayan mutfaklarda kaliteli ve inançlı yemek üretimi yapılabilir ve tüketime sunulabilir.
Yemek hizmeti verilmesinde;
* Uygun menü tipinin ve çeşitliliğin belirlenmesi,
* Günlük alınması gereken kalori ve besin kıymetlerine dikkat edilmesi,
* Yerinde üretim yapılması, taşıma yemek sunulan hizmetin büyüklüğü dikkate alınarak dağıtım noktalarında besin mühendislerinin istihdam edilmesi,
* Kendi yemeğini kendi üreten yerlerde gerekli kontrol sistemlerinin kurulması,
* Hizmet alınacak firmaların işletme kayıt evraklarına haiz olması,
* Taşıma yemek üreten merkez mutfakların çalıştırılması/istihdamı mecburî işçi bulundurması,
Birinci evvel gelen kurallar olmalıdır. Ve lakin bu kaide sağlandıktan daha sonra fiyat siyaseti devreye sokulmalıdır.
Fiyatı evvelinde belirlenmiş ve neredeyse değiştirilemez bir hizmet alımı süreciyle, sayılan bu kurallar daha en başta göz gerisi edilmektedir. Bu sebeple de bunları sağlayan firmaların meblağları yüksek bulunup koşulların tamamını sağlamayan firmalar tercih edilmektedir. Bunun ardından de kâfi ve uygun hizmeti alamama ve ne yazık ki en sonunda da zehirlenme olaylarıyla karşı karşıya kalınmaktadır.
Hazır yemek kesimi besin enflasyonundaki artışlardan en epey etkilenen dalların başında geliyor. Ürettiği eser neredeyse büsbütün günlük tüketilen bir bölümün artık neredeyse saat başı değişen fiyatlarla çalışabilmesi her geçen gün giderek zorlaşıyor. Hem besin hem besin dışı hammaddedeki dalgalanmalar, dövize bağlı artışlar, taşıma maliyetlerinin yüksek olması mutabakatlarını genelde yıllık yapan dalın belini büküyor. Alış fiyatlarını esere bakılırsa aşikâr dönemlerle mutabakatlara bağlayan işletmeler şu an bu fiyat karmaşası yüzünden kimi eserlerde günlük hatta saatlik fiyat alma noktasına gelmiş durumda. Keza birebir biçimde bu vakte kadar ekseriyetle yıllık belirlenen satış fiyatlarını şu anda 6 aylık dönemlere çekerek ayakta kalmaya çalışıyorlar ki aslında bu bile uzun mühlet. Mevcut durumda 3 aylık olması en doğrusu. Lakin bu biçimde bir uygulamanın gerçekçi ve sürdürebilir. Bilhassa finansman gücü yüksek olmayan ve Türkiye’de her dalda olduğu üzere hazır yemekte de çoğunluğu oluşturan kobilerin birden fazla bu koşullara uzun müddet dayanamayacaktır. Kapanan bir işletme ekonomik kayıp ve birlikteinde biroldukca insanı da işsiz kalması demektir. Ve mevzu bir daha sosyoekonomik bir boyuta evrilmektedir. Tarım mamüllerinde üretimin düşmesi, paramız var ki ithal ediyoruz mantığıyla hareket edilmesi, iklim değişikliği, global ısınma ve en son da covid 19 pandemisi ziraî hammaddenin hatta ambalaj hususlarının de kimi bazı ulaşılamaz hale gelmesine niye olmakta ve kimi vakit hazır yemek üretiminde temel hammadde sayılabilecek mamüllerin bulunamamasına kadar varmaktadır. Burada iş bir daha en başta öz kaynaklarımıza dönmekten ve 83 milyona yetecek ziraî üretimi sağlayabilecekken ithalat çıkmasına sürüklenen bölümü, çiftçiyi ve aile işletmelerini desteklemekten geçmektedir. Taban fiyattaki artış kaynaklı artan personellik maliyetleri direkt olarak satılan yemek fiyatını etkileyecektir.
Yemek hizmeti yalnızca karın doyurmak değil bir insanın sağlıklı beslenmesini ve inançlı besine ulaşmasını sağlamak demektir. Yalnızca fiyat siyaseti üzerinden gidilmemesi ve şayet olmazsa olmaz koşulları sağlamayan firmanın tercih edilmemesi hem bu usul firmaları olumlu istikamette değişime zorlayacak birebir vakitte toplumsal bir şuurun oluşmasını sağlayarak toplum sıhhatine katkı verecektir.
Toplumların ömürlerinde, halk sıhhatinin korunmasının ve besin güvenliğinin ehemmiyeti açıktır. Besin güvenliğine ayrılmayan kaynaklar, sıhhat masraflarına ayrılmak zorunda kalınmaktadır. Besin güvenliğinin sağlanabilmesi için de gerek özel kesimde gerekse kamuda Besin Mühendisi istihdamının arttırılması değerlidir. birebir vakitte kontroller de bir başka değerli nokta. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın daha fazla kontrol yapması gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı 2021 Faaliyet Raporu datalarını incelediğimizde Bakanlıkta misyonlu besin kontrolörü sayısının 7245 olduğu, mevcut takım ile ülke genelinde 1 milyon 378 bin 185 kontrol yapıldığını, 14.353 işletmeye idari para cezası kesildiğini ve yalnızca 146’sı için savcılığa cürüm duyusunda bulunulduğunu gorebiliriz. Ülkemizde 31.12.2021 tarihi itibariyle toplam 718.003 besin işletmesi bulunmaktadır. Bu işletmelerin 13.415 adedi onay kapsamında, 704.588 adedi ise kayıt kapsamında bulunmaktadır. Kayıtlı işletmelerin 81.904’ü üretim yeri, 344.759’u satış yeri, 277.925’i toplu tüketim yeridir. Bu datalara göre mevcut takım ile her işletmenin ortalama 1 kere denetlendiği görülmektedir. Elbet ki halk sıhhati ve besin güvenliği, işletme başı yılda ortalama bir sefer yapılan kontrolle sağlanamaz. Bu vesile ile bir sefer daha yenidenlıyoruz; Bakanlık bünyesinde besin mühendisi istihdamı artırılmalı ve Odamızın Bakanlık yetkilileri ve Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Konseyi ile değişik vakit içinderda görüşüp paylaştığı “Yetkilendirilmiş Besin Danışmanlığı Projesi” acil olarak hayata geçirilmelidir.