İlaç kullanırken hangi yiyecek ve içecekleri tüketmemeliyiz?

Beykozlu

New member
Antibiyotik kullanırken alkol almanın inançlı olup olmadığı sorusu, birden fazla kere tereddütte kaldığımız ve merak ettiğimiz konulardan biri. halbuki genel olarak ilaç alırken dikkat edilmesi gereken biroldukca yiyecek ve içecek var.

Yiyip içtiklerimizin ilaçlar üzerinde biroldukca tesiri olabilir. Bu niçinle ilaçla gelen talimatları okumak kıymetli.

Aldığımız ilaçlar da yiyecekler üzere bağırsaklarda ve sonrasındasında karaciğerde parçalanır ve bunlar birbirini karmaşık biçimlerde etkileyebilir. Kimi yiyecekler ilacın tesirlerini artırabilirken kimileri da onu etkisiz hale getirebilir ve her iki durum da tehlike yaratabilir.

İlaçlarla yiyecek ve içecekler içinde meydana gelebilecek etkileşimlere şu örnekler verilebilir:

Alkol

Antihistamin ve antidepresan üzere birtakım ilaçlar uyku haline niye olabilir ve alkol bu etkiyi artırabilir.

Bazı istisnalar haricinde, günümüzde biroldukça antibiyotik alkolden uzak durmayı gerektirmez.

Ancak ilaçların alkolle birlikte alınması “alkol kızarıklığı” yahut “disülfiram gibisi reaksiyon” olarak isimlendirilen öbür bir tesire de niye olur.

Alkol bedende parçalandığında asetaldehit ismi verilen toksik bir unsur oluşturur ve beden bu maddeyi atar. Lakin birtakım ilaçlar bu unsurun atılmasını zorlaştırıp asetaldehit birikmesine niye olabilir ve kızarma, yüksek tansiyon, kalp çarpıntısı ve kusma üzere semptomlara yol açabilir.

Alkol ile etkileşime giren ilaçların listesi epey geniştir, bu niçinle her vakit ilaç kutusundaki talimatları denetim etmek yahut ilaç reçete edildiğinde eczacıya yahut doktora sormak gerekir.


Greyfurt

Greyfurtun 100’den çok ilaçla, kimileri tehlikeli olabilecek biçimde etkileşime girdiği tespit edildi.

Greyfurt tansiyon ilaçlarının tesirini birkaç kat artırdığından tehlikeli olabilir.

Bunun sebebi greyfurttaki furanokumarin ismi verilen kimyasal bileşikler. İlaçlar kana karışmadan evvel karaciğerin salgıladığı birtakım enzimler tarafınca parçalanıyor. Furanokumarinler ise bu enzimleri engelliyor. Bu da birtakım ilaçların kandaki yoğunluklarının tehlikeli boyutlara yükselmesi demek.

Sadece bir greyfurt ya da bir bardak greyfurt suyu, birtakım kolesterol ilaçlarının tesirini 13 kat artırabiliyor. Bu ise bu ilaçların yan tesirlerinin artması manasına geliyor.

Greyfurt ile etkileşime giren ilaçlar içinde şunlar sayılabilir:

Bazı kolestorol düşürücü statinler (özellikle simvastatin içeren)

Bazı aritmi (kalp ritim bozukluğu) ilaçları

Bazı anti-psikotik (psikiyatrik hastalıkta kullanılan) ilaçlar

Organ nakli daha sonrası bağışıklık sistemini bastırmada kullanılan birtakım ilaçlar

Bazı erektil disfonksiyon (sertleşme bozukluğu) ilaçları

Sevilla portakalı ve pomelo meyvesi de furanokumarin içeriyor. Olağan portakalda bu husus yoktur lakin o da kimi vakit öbür ilaçları etkileyebiliyor.


Yeşil yapraklı sebzeler ve kuru erik

Lahana, brokoli, ıspanak, pazı, kale bitkisi üzere yeşil yapraklı sebzeler, kuru erik ve kimi bitkisel yağlar nispeten yüksek oranda K vitamini içeriyor. K vitamini kanın pıhtılaşmasını sağlıyor.

Ancak kalbiniz için Varfarin (Coumadin) üzere pıhtılaşmayı önleyici, kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız, bu yiyecekler ilacın tesirini azaltacağından dikkatli olmak gerek.

Hatta fazla ölçüde yeşil çayın da bu meseleye yol açabileceğine dair bir olay rapor edildiği biliniyor.

Ancak yeşil sebzelerin diyetten büsbütün çıkarılması tavsiye edilmiyor; yalnızca ani K vitamini artışına yol açacak biçimde bir günde çok yüklenmeden kaçınmak gerekiyor.

Pıhtılaşmayı önleyici, kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız, dikkat etmeniz gereken besinlerin tam listesi için doktora yahut eczacıya danışmalısınız.


Meyan kökü

Siyah meyan kökü glisirizin ismi verilen çok tatlı bir kimyasal içeriyor. Fakat glisirizin potasyum düzeylerinin düşmesine niye olup kan basıncını (tansiyonu) etkileyebilir ve sağlıklı insanlarda bile kalp ritmi bozulmasına yol açabilir.

Tansiyon yahut kalp problemleriniz var ise meyan kökünden kaçınmak mantıklı.


Maya özütü, salamura-fermente yiyecekler, yıllanmış peynirler

Tiramin, kan basıncını (tansiyonu) düzenlemeye yardımcı olan bir amino asit ve bedenimiz olağanda tiramini parçalama konusunda epeyce düzgün.

Ama MAOI (monoamin oksidaz inhibitörleri) ismi verilen birtakım depresyon ilaçları, bedendeki tiramin düzeyinin artmasına ve tansiyon yükselmesine, süratli kalp atışına, baş ağrısına, hatta felce niye olabiliyor.

Doktorların en hayli korktuğu ilaç etkileşimlerden biri de bu.

Tiramin, Marmite üzere rastgele bir maya özütü (ekstraktı); balık ve et üzere salamura, kürlenmiş, tütsülenmiş yahut fermente edilmiş besinler, yıllanmış peynirler ve kimi alkollü içecekler dahil olmak üzere biroldukça yiyecekte bulunuyor.

Çikolata da bir ölçü tiramin içerdiğinden çoklukla bu etkileşimden şüphelenilse de, hakikaten tetikleyici olduğuna dair fazla delil yok.

Bunlar, meydana gelebilecek gıda-ilaç etkileşimine yalnızca birkaç örnek. İlaç kullanırken kutudaki açıklamaları hep denetim edin ve ilaç alırken muhtemel etkileşimleri hekiminize yahut eczacınıza sorun.

Çay ve kahve

Demir eksikliğine bağlı anemi (kansızlık) tedavisi için demir sülfat tabletleri kullanırken bunlardan iki saat evvel ve daha sonrasında çay, kahve, yumurta, süt ve süt mamüllerinden kaçınmak gerekir. Bunlar bağırsaklarda demir emilimini azaltır.

Bu ilaçların emilimini artırmak için mümkünse aç karnına ve portakal suyu yahut C vitamini desteğiyle bir arada alınması tavsiye edilir.

Bu makale BBC’nin Trust Me I’m a Doctor serisinden alınmıştır.
 
Üst